Stanisław Wyspiański
Kraków 1869 - Kraków 1907


    Dramatopisarz, poeta, malarz i reformator teatru. W latach 1884-85 i 1887-95 studiował w krakowskiej Szkole Sztuk Pięknych (był m.in. uczniem i współpracownikiem Jana Matejki) oraz na Uniwersytecie Jagiellońskim. W latach 1890-94 za granicą, głównie w Paryżu, gdzie oddziałała na niego sztuka Paula Gauguina, nabistów oraz drzeworyt japoński. W latach 1898-98 był kierownikiem graficznym krakowskiego "Życia"; 1898-1905 dzialal m.in. jako inscenizator w krakowskim teatrze (w 1905 zabiegał o dyrekcję). W 1906 został docentem w Szkole Sztuk Pięknych. Od 1897 byl czlonkiem towarzystwa Sztuka.

   Ulubioną techniką Stanisława Wyspiańskiego był pastel (wizerunki dzieci, portrety, Macierzyństwo). Zajmował się też grafiką (m.in. ilustracje do Iliady, winiety i układy graficzne tygodnika krakowskiego "Życie" oraz publikowanych własnych dramatów). Ważne miejsce w jego działalności, rozpoczętej współpracą z Janem Matejką i Józefem Mehofferem przy polichromii Kościoła Mariackiego, zajmowały projekty witraży i polichromii wnętrz: np. w krakowskim kościele Franciszkanów 1897-1905, w katedrze lwowskiej 1892-94 i wawelskiej 1900-02 (nie zrealizowane). W twórczości plastycznej Wyspiańskiego przeważał portret, w dziedzinie którego reprezentował ekspresjonizm (np. portrety Kazimierza Lewandowskiego i Lucjana Rydla 1898) i pejzaż (m.in. cykl widoków na Kopiec Kościuszki 1904-05). Wyspiański opracowywał scenografie do własnych dramatów, projekty dekoracji wnętrz (np. Towarzystwa Lekarskiego w Krakowie), mebli i tkanin, oraz projekty architektoniczne. Był jednym z twórców programu i praktyki tzw. sztuki stosowanej w Polsce, reformatorem grafiki książkowej. W jego stylu widoczny jest zarowno trwały wpływ Matejki, jak i żywe związki z secesją (dekoracyjność, charakterystyczna giętka i kapryśna linia, stylizacje roślinne) i impresjonizm.

(Encyklopedia Powszechna PWN, Warszawa 1976)
 


 
Strona główna Galerii
Spis malarzy

Nowości i uzupełnienia

Stanisław Wyspiański - str. 1
 Autoportrety
Iliada
Portrety dzieci (1)
 Portrety dzieci (2)
Portrety dzieci (3)
Polichromie
Portrety (1)
 Portrety (2)
 Portrety (3)
Rysunki
Teatr (1)
Teatr (2)
Teatr (3)
Widoki (1)
 Widoki (2)
Witraże  (1)
Witraże (2)
Witraże (3)
Inne obrazy (1)
Inne obrazy (2)